Prawa i obowiązki prezydenta określa Konstytucja RP (z kwietnia 1997 r.). Według obowiązującej ustawy zasadniczej Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest głową państwa, najwyższym przedstawicielem Polski i gwarantem ciągłości władzy państwowej. Oznacza…
Prezes Rady Ministrów
Prezes Rady Ministrów reprezentuje Radę Ministrów i kieruje jej pracami, sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym w granicach i formach określonych w Konstytucji i ustawach, jest zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji rządowej…
Władza wykonawcza
Rada Ministrów, czyli polski rząd, składa się z szefów ministerstw i instytucji centralnych. Rada Ministrów jest organem władzy wykonawczej. Ustawa o działach administracji publicznej daje Prezesowi Rady Ministrów (Premierowi), który…
Partie polityczne
Po przemianach 1989 r. w Polsce zmienił się system polityczny i partyjny. Dotychczasowa hegemonia ideologii komunistycznej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej ustąpiła miejsca politycznemu pluralizmowi. Początkowo istniał wyraźny podział na…
Rozwój kulturalny
Okres Jagiellonów to również czasy rozkwitu kulturalnego Polski, stanowiącej jedno z centrów europejskiego renesansu. Szczególne zasługi dla rozwoju kultury i nauki polskiej położyli królowie Kazimierz Jagiellończyk i Zygmunt I Stary.…
Przywileje szlacheckie
Rycerstwo polskie dawnym zwyczajem zwoływane było przez książąt na zjazdy zwane sejmami. W końcu XV w (1493 r.) za króla Jana I Olbrachta ustaliły się zasady składu sejmu krajowego, który…
Jagiellonowie
Dynastia Jagiellonów władała państwem polsko-litewskim przez następne dwieście lat, tworząc w pewnym momencie (II połowa XV wieku) jedno z największych imperiów europejskich – Jagiellonowie rządzili w Polsce, na Litwie, w…
Państwo zjednoczone – ostatni Piastowie
Za panowanie ostatnich Piastów: królów Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego większość ziem polskich została na nowo zjednoczona. Stała się państwem silnym, sprawnie zarządzanym, uczestniczącym aktywnie w życiu politycznym, gospodarczym i…
Bolesław Krzywousty i rozbicie dzielnicowe
Okres panowania Bolesława Krzywoustego (bratanka Bolesława Śmiałego) nie powstrzymał upadku Polski. Władca ten, słynący z talentów militarnych (wygrana wojna z cesarstwem – 1109, podbicie Pomorza 1113-19) postanowił przed śmiercią (1138)…
Kazimierz Odnowiciel i Bolesław Śmiały
Dopiero pod rządami syna Mieszka II – Kazimierza Polska wróciła do równowagi. Książę, zwany przez potomnych Odnowicielem, dzięki pomocy cesarza Konrada i umiejętnie zawieranym sojuszom (głównie z Rusią Kijowską) przywrócił…
Mieszko II
Kiedy tron obejmował Mieszko II (syn Bolesława I), Polska była już państwem rozległym, o sprawnym aparacie administracyjnym i rozwiniętej strukturze kościelnej (arcybiskupstwo w Gnieźnie, biskupstwa w Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Kołobrzegu).…
Mieszko I i Bolesław Chrobry – “budowniczowie państwa”
Panowanie Mieszka I (?-992) oraz jego syna Bolesława zwanego Chrobrym to czasy jednoczenia plemion polskich i budowy nowoczesnego państwa, nie tylko silnego wewnętrznie, ale także aktywnie uczestniczącego w polityce europejskiej.…
Początki państwa
W połowie wieku X panująca wśród Polan dynastia Piastów związała się z chrześcijaństwem. Choć kontakty ze światem chrześcijańskim istniały już wcześniej (Wiślanie), dopiero książę polański Mieszko postanowił uczynić z tej…
Osiedlenie się Słowian
Wzmianki o ziemiach dzisiejszej Polski zaczęły pojawiać się w dziełach autorów rzymskich i bizantyjskich od I i II w. n.e. (Tacyt, Ptolemeusz, Pomponiusz Mela, Jordanes, Prokopiusz z Cezarei). W VI…
Prasłowiańskie początki
Pierwsze ślady człowieka na ziemiach dorzecza Wisły i Odry sięgają ok. 100 tysięcy lat p.n.e. Neandertalscy łowcy (homo sapiens neandertalis) penetrowali głównie tereny na południu dzisiejszej Polski. Pierwsze ślady stałego…
Organizacje pozarządowe
Organizacje pozarządowe, fundacje i stowarzyszenia pojawiły się w Polsce mniej więcej w tym samym czasie co w państwach Europy Zachodniej. Początkowo zajmowały się przede wszystkim działalnością charytatywną, później podjęły również…
Kościoły i życie religijne w Polsce
W Polsce obecnie funkcjonuje sto trzydzieści osiem oficjalnie zarejestrowanych Kościołów i związków wyznaniowych. Najwięcej wiernych gromadzi Kościół katolicki, do którego przynależy około 95 % wierzącej części społeczeństwa. Spośród czterech obrządków,…
Związki zawodowe
Związki zawodowe w Polsce mają szczególne miejsce wśród organizacji i stowarzyszeń społecznych, głównie ze względu na rolę jaką związek zawodowy “Solidarność” odegrał w przemianach społecznych i politycznych po 1980 roku.…
NIK
Najwyższa Izba Kontroli jest jedną z najstarszych instytucji państwowych, powołaną jeszcze w okresie II Rzeczpospolitej, niespełna 3 miesiące po odzyskaniu niepodległości, 7 lutego 1919 roku. Inicjatorem jej powołania był Naczelnik…
Władza sądownicza
Sądy w Polsce, na czele z Sądem Najwyższym i niezależnymi Trybunałem Stanu i Trybunałem Konstytucyjnym, zapewniają niezależność władzy sądowniczej. Sąd Najwyższy: nadzoruje zgodność z prawem oraz jednolitość orzecznictwa sądów powszechnych…
Władza ustawodawcza
W Polsce władzę ustawodawczą stanowi dwuizbowy parlament składający się z izby niższej – Sejmu i izby wyższej – Senatu. W bezpośrednich, powszechnych i tajnych wyborach, obywatele Polski wybierają 460 posłów…
Konstytucja
Konstytucja RP jest najważniejszym polskim aktem prawnym i podstawą ustroju państwa polskiego. Gwarantuje prawa i wolności obywatelskie, określa wzajemne stosunki między władzą ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, decyduje o kształcie i…
Ochrona praw człowieka w Polsce
Demokratyzacja życia politycznego i społecznego, będąca konsekwencją przełomu roku 1989, pozwoliła Polsce na pełną akceptację międzynarodowych regulacji w dziedzinie ochrony praw człowieka. Efektem tych zmian było ratyfikowanie wielu umów oraz…